On the track of Robert van Gulik 

direct­ed by Rob Rom­bout  88′  2016 Chi­na, Indone­sia, Japan, Nether­lands, USA

SUMMARY

On the track of Robert Van Gulik is a doc­u­men­tary quest about one of the most read Dutch writ­ers in the world, Robert Van Gulik (1910- 1967). This diplo­mat, author and schol­ar was a high­ly ver­sa­tile man and a con­nais­seur of the Japan­ese and Chi­nese lan­guages and cul­tures. Rob Rom­bout fol­lows his foot­steps to dis­cov­er the author’s lega­cy in his diaries, the peo­ple he inspired and the wit­ness­es of his life. In this doc­u­men­tary, real­i­ty and fan­ta­sy, past and present flow into each oth­er, at times imperceptibly.

OVERZICHT

Robert van Gulik (1910–1967) is wellicht één van de meest gelezen Ned­er­landse schri­jvers wereld­wi­jd. Deze diplo­maat, sinoloog en geleerde werd vooral bek­end door zijn detec­tivero­mans rond de figu­ur van rechter Tie. Die romans zijn in vele opzicht­en pro­jec­ties van zijn eigen lev­en, een con­stante dualiteit tussen van Gulik en zijn roman­per­son­age, en die dualiteit zit ook in de beoogde film: realiteit gaat naad­loos over in fictie.

RÉSUMÉ

Robert van Gulik (1910–1967) est peut-être un des auteurs néer­landais les plus lus au monde. Ce diplo­mate, sino­logue et éru­dit est prin­ci­pale­ment con­nu pour ses romans policiers dont le juge Ti est le héros. Ces livres sont à de nom­breux égards des pro­jec­tions de sa pro­pre vie, un dia­logue entre lui-même et son per­son­nage de fic­tion, ce que met en scène ce film.

RESUMO

On The Track of Robert van Gulik é um doc­u­men­tário sobre van Gulik (1910–1967), um dos escritores holan­deses mais lidos no mun­do. Este diplo­ma­ta, autor e estu­dioso foi um homem extrema­mente ver­sátil e um con­nais­seur das lín­guas e cul­turas japone­sas e chi­ne­sas. Rob Rom­bout segue os seus pas­sos para desco­brir o lega­do do autor nos seus diários, nas pes­soas que inspirou e nas teste­munhas da sua vida. Neste doc­u­men­tário fun­dem-se real­i­dade e fan­ta­sia, pas­sa­do e pre­sente, às vezes de maneira impercetível.

« Il ne s’agit donc pas d’un film biographique ni d’une recon­sti­tu­tion, mais plutôt d’une quête de traces. »

Press kit

TEXTE CRITIQUE

Sur les traces de Robert van Gulik est un doc­u­men­taire sur l’un des écrivains néer­landais les plus lus au monde, Robert van Gulik (1910–1967). Ce diplo­mate, écrivain et sci­en­tifique néer­landais était un homme aux mul­ti­ples tal­ents et un con­nais­seur des langues et cul­tures japon­ais­es et chi­nois­es. Il doit sa répu­ta­tion à ses romans policiers met­tant en scène le juge Ti. Le cinéaste Rob Rom­bout part à la recherche des traces que l’écrivain a lais­sées dans les jour­naux intimes, inspi­ra­tions et témoignages. Sa longue quête le mène aux Pays-Bas, en Indonésie, au Japon, aux États-Unis et en Chine où il ren­con­tre des témoins et adeptes du juge Ti et de Van Gulik. Ces per­son­nes con­tem­po­raines et par­ti­c­ulières dont la vie a changé après avoir décou­vert son univers s’inspirent de l’écrivain, du sci­en­tifique et du diplo­mate qu’était Van Gulik. La vie de Robert van Gulik se lit comme ses romans. Dans bien des domaines, ces derniers sont des pro­jec­tions de sa pro­pre vie. Lors de l’une de ses rares inter­views, Van Gulik laisse d’ailleurs échap­per « Le juge Ti, c’est moi… ». La fron­tière entre la réal­ité et la fic­tion est dès lors très mince pour le per­son­nage de Robert van Gulik. L’approche ciné­matographique de ce doc­u­men­taire allie réal­ité et fic­tion ; il lui arrive par­fois de mélanger dis­crète­ment le passé et le présent… Le réc­it nar­ratif est la recherche dans laque­lle le cinéaste nous emmène par des chemins détournés, en restant tou­jours sur les traces de l’écrivain. Nous embar­quons à bord d’un avion, d’un bateau et par­fois même d’un train, car l’écrivain y était sou­vent obligé à son époque. Le film est con­stru­it selon une struc­ture (sou­vent dis­con­tin­ue) alter­nant les frag­ments de jour­naux intimes et les inter­views stylées. La voix du réal­isa­teur respecte par­faite­ment les textes des jour­naux intimes de l’écrivain. Le défi con­sis­tait à faire revivre un écrivain dis­paru en recourant à des images actuelles (du présent), mais sans utilis­er d’images d’archives illus­tra­tives. Le réal­isa­teur pro­pose par­fois du matériel issu des archives privées de l’écrivain : des let­tres écrites de sa pro­pre main, des man­u­scrits, quelques frag­ments de jour­naux intimes, des let­tres, des pho­tos et des films. Il ne s’agit donc pas d’un film biographique ni d’une recon­sti­tu­tion, mais plutôt d’une quête de traces. Le film pro­pose ain­si une inter­pré­ta­tion libre de la vie de l’écrivain et, par moments, il con­stitue un pré­texte pour explor­er d’autres thèmes, une porte en ouvre une autre. Le por­trait de Robert van Gulik per­met d’aborder des sujets tels que la rela­tion entre la fic­tion et la réal­ité, l’orient et l’occident, la diplo­matie et l’écriture ou encore le roman­tisme et l’érotisme. Tant le per­son­nage que l’approche représen­tent un défi : définir la lim­ite du genre doc­u­men­taire. La dual­ité et l’ambiance mys­tique qui entourent le per­son­nage prin­ci­pal influ­en­cent l’approche con­ven­tion­nelle du film, le faisant con­tin­uelle­ment flirter avec les lim­ites du genre doc­u­men­taire. (Press kit)

Fermé  Lire la suite 

CRITICAL TEXT

ON THE TRACK OF ROBERT VAN GULIK (Press)

On The Track Of Robert van Gulik is a doc­u­men­tary quest about one of the most read Dutch writ­ers in the world, Robert van Gulik (1910–1967). This diplo­mat, author and schol­ar was a high­ly ver­sa­tile man and a con­nois­seur of Japan­ese and Chi­nese lan­guages and cul­tures. He owes his fame to his detec­tive fic­tion star­ring Judge Dee. The film­mak­er Rob Rom­bout fol­lows in his foot­steps to dis­cov­er the author’s lega­cy in his diaries, the peo­ple he inspired and the wit­ness­es to his life. Dur­ing Rombout’s years-long trav­els through the Nether­lands, Indone­sia, Japan, the U.S. and Chi­na he locat­ed many of van Gulik’s con­tem­po­raries and devo­tees of both Judge Dee and van Gulik: peo­ple whose lives changed after enter­ing his uni­verse. These are unique peo­ple who emu­late the writer, the schol­ar and the diplo­mat. Robert van Gulik’s life reads like a nov­el. His books are in many respects pro­jec­tions of his own life. In one of his rare inter­views, van Gulik acci­den­tal­ly dis­closed: “ … Judge Dee, that’s me…” It can be dif­fi­cult to draw the line between fact and fic­tion with a char­ac­ter like Robert van Gulik. In the doc­u­men­tary, real­i­ty and fan­ta­sy, past and present will flow into each oth­er, at times imper­cep­ti­bly. The nar­ra­tive form is a quest where the film­mak­er takes us on a jour­ney in the author’s tracks. At times by plane, by ship or lit­er­al­ly on tracks, by train just as the writer him­self often trav­elled. The film is struc­tured (often bro­ken up) with frag­ments of diaries and styl­ized inter­views. The filmmaker’s own voice blends into the spo­ken diary texts. The chal­lenge is to bring to life a deceased writer using mod­ern day images and with­out recourse to archive images. The author’s pri­vate archive mate­r­i­al will be used in moments: hand­writ­ten let­ters, man­u­scripts, diary extracts, pho­tographs and films. So this is not a biopic or recon­struc­tion but a jour­ney in search of what is left behind. The film presents a lib­er­al inter­pre­ta­tion of the writer’s life and at times pro­vides a pre­text for the explo­ration of oth­er sub­jects. One door opens anoth­er. Through the por­trait of van Gulik, the film­mak­er address­es themes such as the rela­tion­ship between fact and fic­tion, the East and the West, diplo­ma­cy and writ­ing and the roman­tic and the erot­ic. The dual­i­ty and the mys­tery of the man at the heart of this film are reflect­ed in the cin­e­mat­ic form it takes: a con­tin­u­al flir­ta­tion with the bound­aries of the doc­u­men­tary genre. (Press)

Closed  Read more 

CRITICAL TEXT

ON THE TRACK OF ROBERT VAN GULIK (Press)

On The Track Of Robert van Gulik is a doc­u­men­tary quest about one of the most read Dutch writ­ers in the world, Robert van Gulik (1910–1967). This diplo­mat, author and schol­ar was a high­ly ver­sa­tile man and a con­nois­seur of Japan­ese and Chi­nese lan­guages and cul­tures. He owes his fame to his detec­tive fic­tion star­ring Judge Dee. The film­mak­er Rob Rom­bout fol­lows in his foot­steps to dis­cov­er the author’s lega­cy in his diaries, the peo­ple he inspired and the wit­ness­es to his life. Dur­ing Rombout’s years-long trav­els through the Nether­lands, Indone­sia, Japan, the U.S. and Chi­na he locat­ed many of van Gulik’s con­tem­po­raries and devo­tees of both Judge Dee and van Gulik: peo­ple whose lives changed after enter­ing his uni­verse. These are unique peo­ple who emu­late the writer, the schol­ar and the diplo­mat. Robert van Gulik’s life reads like a nov­el. His books are in many respects pro­jec­tions of his own life. In one of his rare inter­views, van Gulik acci­den­tal­ly dis­closed: “ … Judge Dee, that’s me…” It can be dif­fi­cult to draw the line between fact and fic­tion with a char­ac­ter like Robert van Gulik. In the doc­u­men­tary, real­i­ty and fan­ta­sy, past and present will flow into each oth­er, at times imper­cep­ti­bly. The nar­ra­tive form is a quest where the film­mak­er takes us on a jour­ney in the author’s tracks. At times by plane, by ship or lit­er­al­ly on tracks, by train just as the writer him­self often trav­elled. The film is struc­tured (often bro­ken up) with frag­ments of diaries and styl­ized inter­views. The filmmaker’s own voice blends into the spo­ken diary texts. The chal­lenge is to bring to life a deceased writer using mod­ern day images and with­out recourse to archive images. The author’s pri­vate archive mate­r­i­al will be used in moments: hand­writ­ten let­ters, man­u­scripts, diary extracts, pho­tographs and films. So this is not a biopic or recon­struc­tion but a jour­ney in search of what is left behind. The film presents a lib­er­al inter­pre­ta­tion of the writer’s life and at times pro­vides a pre­text for the explo­ration of oth­er sub­jects. One door opens anoth­er. Through the por­trait of van Gulik, the film­mak­er address­es themes such as the rela­tion­ship between fact and fic­tion, the East and the West, diplo­ma­cy and writ­ing and the roman­tic and the erot­ic. The dual­i­ty and the mys­tery of the man at the heart of this film are reflect­ed in the cin­e­mat­ic form it takes: a con­tin­u­al flir­ta­tion with the bound­aries of the doc­u­men­tary genre. (Press)

Closed  Read more 

CRITICAL TEXT

ON THE TRACK OF ROBERT VAN GULIK, par Xin­hua (ChinaDaily.com.cn)

The doc­u­men­tary, On the track of Robert van Gulik by Dutch film­mak­er Rob Rom­bout, por­trays the Sinol­o­gist’s lega­cy through the sto­ries of con­tem­po­raries and devo­tees who were inspired by Van Gulik and his Judge Dee sto­ries. Rom­bout trav­eled through the Nether­lands, Indone­sia, Japan, the Unit­ed States and Chi­na for years, to meet peo­ple whose lives have also changed after enter­ing the Dutch­man’s uni­verse. “I am fas­ci­nat­ed by the unpre­dictable life of Van Gulik, mov­ing from one place to anoth­er. He was a glob­al man in a peri­od of time when every­body stuck to his own place. My doc­u­men­tary shows that he has left some­thing behind every­where, in many dif­fer­ent places around the world,” says Rom­bout. (…) The (…) movie pre­sent­ed last Tues­day show that Van Gulik con­tin­ues to inspire peo­ple around the world to explore and prac­tice Chi­nese cul­ture. This would have suit­ed Van Gulik well, as “he believed that cul­ture is not some­thing that is dead, but some­thing that should be prac­ticed”, says Marie-Anne Souloumi­ac, grand­daugh­ter of Robert van Gulik. Xin­hua (Source : ChinaDaily.com.cn)

Closed  Read more 

KRITISCHE TEKST

IN HET SPOOR VAN ROBERT VAN GUILIK (Filmhuis Den Haag)

In het spoor van Robert van Gulik is een doc­u­men­taire-zoek­tocht naar één van de, wereld­wi­jd, meest gelezen Ned­er­landse schri­jvers, Robert van Gulik (1910–1967). Deze Ned­er­landse diplo­maat, schri­jver en geleerde was een uiter­mate veelz­i­jdig man en een ken­ner van de Japanse en Chi­nese taal en cul­tu­ur. Zijn bek­end­heid ontleent hij aan zijn detec­tivero­mans rond de figu­ur van Rechter Tie. In het spoor van de schri­jver gaat de film­mak­er Rob Rom­bout op zoek naar wat overbli­jft van een schri­jver in dag­boeken, inspi­raties en getu­igenis­sen. Zijn jaren­lange zoek­tocht door Ned­er­land, Indone­sië, Japan, de VS en Chi­na lei­dt hem naar getu­igen en adepten van zow­el Rechter Tie als van van Gulik, mensen wier lev­en een wend­ing nam na de ken­nis­mak­ing met zijn uni­ver­sum. Heden­daagse, eigen­zin­nige per­so­n­en, die zich spiege­len aan de schri­jver, de weten­schap­per of de diplo­maat Van Gulik. Het lev­en van Robert van Gulik leest als een roman. Zijn romans zijn in vele opzicht­en pro­jec­ties van zijn eigen lev­en. In één van zijn zeldzame inter­views laat Van Gulik zich ont­vallen: “… Rechter Tie, dat ben ik zelf…” De grens tussen realiteit en fic­tie is dan ook moeil­ijk te trekken bij het per­son­age Robert van Gulik. In de cin­e­matografis­che benader­ing van deze doc­u­men­taire vloeien realiteit en fic­tie, vroeger en nu soms onge­merkt in elka­ar over. Het nar­ratief ver­loop is de zoek­tocht, waarin de film­mak­er ons, via zijwe­gen, steeds weer op het spoor zet naar de schri­jver. Soms per vlieg­tu­ig, soms per schip en soms let­ter­lijk via het spoor, aangezien de schri­jver — in zijn tijd — hier­toe vaak ver­plicht was. Ook de film heeft een (vaak dis­con­tin­ue) struc­tu­ur met een afwis­sel­ing van dag­boek­frag­menten en gestileerde inter­views. De stem van de mak­er sluit naad­loos aan bij de dag­boek­tek­sten van de schri­jver. De uitdag­ing bestaat erin een overleden schri­jver met actuele beelden (uit het heden) lev­end te mak­en zon­der gebruik te mak­en van illus­tratieve archief­beelden. Wel zal soms gebruik wor­den gemaakt van het privé-archief­ma­te­ri­aal van de schri­jver : handgeschreven brieven, man­u­scripten, enkele dag­boek­frag­menten, foto’s en films. Het is dus geen biografis­che film of een recon­struc­tie, maar meer een zoek­tocht van wat overbli­jft. De film geeft een vri­je inter­pre­tatie aan het lev­en van de schri­jver en biedt bij momenten een pre­text om andere thema’s te verken­nen. Een deur opent een andere. Via het portret van Robert van Gulik wor­den thema’s als aangesne­den zoals de relatie tussen fic­tie en realiteit, tussen het oost­en en het west­en, tussen diplo­matie en schri­jver­schap, tussen romantiek en erotiek. Zow­el het per­son­age als de benader­ing zijn een uitdag­ing om de gren­zen van het doc­u­men­taire­genre te verken­nen. (Bron : Flan­ders Doc)

Sluiten  Less verder 

KRITISCHE TEKST

IN HET SPOOR VAN ROBERT VAN GUILIK (Flan­ders Doc)

In het spoor van Robert van Gulik is een doc­u­men­taire-zoek­tocht naar één van de, wereld­wi­jd, meest gelezen Ned­er­landse schri­jvers, Robert van Gulik (1910–1967). Deze Ned­er­landse diplo­maat, schri­jver en geleerde was een uiter­mate veelz­i­jdig man en een ken­ner van de Japanse en Chi­nese taal en cul­tu­ur. Zijn bek­end­heid ontleent hij aan zijn detec­tivero­mans rond de figu­ur van Rechter Tie. In het spoor van de schri­jver gaat de film­mak­er Rob Rom­bout op zoek naar wat overbli­jft van een schri­jver in dag­boeken, inspi­raties en getu­igenis­sen. Zijn jaren­lange zoek­tocht door Ned­er­land, Indone­sië, Japan, de VS en Chi­na lei­dt hem naar getu­igen en adepten van zow­el Rechter Tie als van van Gulik, mensen wier lev­en een wend­ing nam na de ken­nis­mak­ing met zijn uni­ver­sum. Heden­daagse, eigen­zin­nige per­so­n­en, die zich spiege­len aan de schri­jver, de weten­schap­per of de diplo­maat Van Gulik. Het lev­en van Robert van Gulik leest als een roman. Zijn romans zijn in vele opzicht­en pro­jec­ties van zijn eigen lev­en. Het is geen biografis­che film of een recon­struc­tie, maar meer een zoek­tocht van wat overbli­jft. De film geeft een vri­je inter­pre­tatie aan het lev­en van de schri­jver en biedt bij momenten een pre­text om andere thema’s te verken­nen. Een deur opent een andere. Via het portret van Robert van Gulik wor­den thema’s als aangesne­den zoals de relatie tussen fic­tie en realiteit, tussen het oost­en en het west­en, tussen diplo­matie en schri­jver­schap, tussen romantiek en erotiek. (Bron : Filmhuis Den Haag)


Sluiten  Less verder 

KRITISCHE TEKST

IN HET SPOOR VAN ROBERT VAN GUILIK (His­to­riek)

Nieuwe doc­u­men­taire over mis­daad-auteur Robert van Gulik

De Ned­er­landse thriller-auteur Robert van Gulik (1910–1967) is een van de meest gelezen en ver­taalde auteurs van de Lage lan­den. Ver­schil­lende keren wer­den zijn wereld­beroemde Rechter Tie-boeken ook omgew­erkt tot Engel­stal­ige en Chi­nese TV-series. Het zegt iets over de inter­na­tionale ver­maard­heid van deze Ned­er­landse auteur en diplo­maat. Toch is Van Gulik in Ned­er­land wat ver­geten ger­aakt en de Rechter Tie-ver­halen wor­den bij ons dan ook niet zo veel meer gelezen. Onlangs is er echter wel een nieuwe doc­u­men­taire over zijn lev­en uit­ge­bracht, getiteld “In het spoor van Robert van Gulik”.
n deze film van de Ned­er­lands-Bel­gis­che regis­seur Rob Rom­bout wordt de lev­enswan­del van Van Gulik nauwgezet gevol­gd en kri­jgt men te horen dat de schri­jver van de Rechter Tie-reeks naast diplo­maat onder andere ook wereld­be­faamd sinoloog, geleerde en bespel­er van de Chi­nese luit was.

Avon­tu­urlijk Dubbelleven

Uit de doc­u­men­taire blijkt dat de in Ned­er­lands-Indië opge­groei­de Van Gulik een zeer avon­tu­urlijk lev­en heeft geleid. Hij bewoog zich graag buiten de gebaande paden en werd aangetrokken door excen­trieke en buiten­sporige onder­w­er­pen. Boven­di­en was hij een man van de wereld die van alle mark­ten thuis was. Van Gulik schreef immers naast proza ook poëzie en was illus­tra­tor, weten­schap­per en Kalligrafist. Daar­naast pub­liceerde hij ook nog eens over Gib­bon-apen en erotiek in het Oude Chi­na. Van Gulik speelde boven­di­en graag op de Chi­nese luit (eigen­lijk een citer). Over dit laat­ste instru­ment heeft hij een fraaie ver­han­del­ing geschreven getiteld The Lore of the Chi­nese lute. In de film van Rom­bout komt een bewon­der­aar van Van Gulik (en ex geheim-agent van de CIA in Viet­nam) naar voren die onder invloed van de Ned­er­landse schri­jver ook met het bespe­len van dit moeil­ijke instru­ment is begonnen. Net als deze man was Van Gulik zelf ook ooit spi­on, waarover lat­er meer.
Van Gulik’s lev­en valt in veel opzicht­en te vergelijken met een bij­na onwerke­lijke (detective)roman. Hij leefde immers in zijn eigen wereld ergens tussen Ned­er­land en het Verre Oost­en en tussen de Tang Dynas­tie en de twintig­ste eeuw. Gewoon was hij bepaald niet.
Van Gulik trouwde bijvoor­beeld met de dochter van een lokale heers­er (haar naam: Shui Shi­fang) en in de oor­log was hij enige tijd spi­on in Oost-Afri­ka (Japan­ners afluis­teren). Ver­vol­gens reis­de hij de hele wereld rond als toerist en diplo­maat. Als diplo­matieke stand­plaat­sen had hij onder meer Japan, Maleisië, India, Libanon en Chi­na. Een typ­is­che uit­spraak voor Van Gulik is:

Lei­dt niet iedereen een dubbelleven? Aan de ene kant de dagelijkse rou­tine. Aan de andere kant het lev­en dat we zouden willen lev­en als we maar een beet­je moed had­den.” (Robert van Gulik in “Een gegeven dag”)

In het spoor van Robert van Gulik” maakt duidelijk dat fic­tie en realiteit inder­daad behoor­lijk door elka­ar liepen in het lev­en en werk van Van Gulik. In zijn romans nam hij niet zelden ervarin­gen op uit zijn eigen lev­en. Ooit zei Van Gulik daarover: “Rechter Tie …dat ben ik zelf”. De Oost­erse mag­is­traat was duidelijk zijn alter ego.
In de doc­u­men­taire van Rom­bout komt dit mooi tot uit­drukking door­dat de inhoud en de vorm goed ver­w­even wer­den, waar­bij fic­tieve en non-fic­tionele ele­menten samenge­bald zijn tot één filmisch geheel. Ook de ani­maties van de hoofd­fig­uren in de doc­u­men­taire vloeien gedurende de hele film vlot in elka­ar over tot een organ­isch geheel. In het begin is dat wat bevreem­dend, maar lat­er gaat men steeds meer waarder­ing kri­j­gen voor deze com­ic book-achtige aanpak.

Arthur Japin

Inter­es­sant aspect van Rombout’s film is dat er aller­lei bek­ende en onbek­ende mensen aan het woord komen die Van Gulik en zijn werk gek­end hebben. Boeiend om te horen is bijvoor­beeld dat de gerenom­meerde auteur Arthur Japin hem in zijn jeugd ver­schil­lende malen ont­moette. Japin’s oud­ers kenden Van Gulik per­soon­lijk en zagen hem geregeld in Haar­lem en Den Haag. De toen 6‑jarige Japin deelde met de thriller-auteur een inter­esse in de Gib­bon (men­saap) over welk dier Van Gulik ooit een non-fic­tie boek schreef: The gib­bon in Chi­na. An essay in Chi­nese ani­mal lore.
Uit de doc­u­men­taire van Rom­bout blijkt dat van Gulik met zijn werk over­al ter wereld veel mensen heeft beïn­vloed en geïn­spireerd. Zelfs in onze tijd zijn er nog lez­ers en belang­stel­len­den die de Chi­nese cul­tu­ur beter hebben leren ken­nen door de boeken van Van Gulik. In de doc­u­men­taire komt bijvoor­beeld een Chi­nese arche­olo­gie-pro­fes­sor aan bod die vertelt dat hij Van Gulik ging lezen om de sek­su­aliteit in het oude Chi­na beter te leren begri­jpen, waar­bij hij lachend enkele dildo’s laat zien uit lang vervlo­gen tijd. Frap­pant is daar­bij dat er vol­gens de arche­oloog qua vorm en func­tion­aliteit weinig is veran­derd aan dit ero­tis­che speel­go­ed voor vol­wasse­nen. Eigen­lijk was Van Gulik dus ook een beet­je een sek­suoloog avant la let­tre.
Ook de Franse auteur Frédéric Lenor­mand was gek van Van Gulik’s boeken en begon daarom in de jaren negentig met het voortzetten van de Rechter Tie-reeks. Van Gulik was toen al meer dan twintig jaar dood. Inmid­dels heeft Lenor­mand 21 nieuwe delen voltooid. In de doc­u­men­taire vertelt hij gepas­sioneerd over Rechter Tie en de invloed die Van Gulik op hem gehad heeft.
Diplo­maat Gui­do Tiel­man komt ook aan het woord en vertelt hoe Van Gulik hem in zijn lev­en beïn­vloed heeft. Zon­der de auteur van Rechter Tie zou Tiel­man hoogst­waarschi­jn­lijk geen diplo­maat in Chi­na zijn gewor­den legt hij uit. Van Gulik was alti­jd een inspi­ratiebron voor hem en het feit dat hij in Chi­na nu ook op dezelfde plaat­sen als de Ned­er­landse auteur verbli­jft, ziet Tiel­man als een soort voorbeschikking door het lot. Inter­es­sant om te horen hoe ver de invloed van Van Gulik en zijn boeken soms kan gaan.

Rechter Tie

De figu­ur van Rechter Tie, waar Van Gulik zo veel over schreef, heeft echt bestaan blijkt uit de doc­u­men­taire. Hij was een his­torisch figu­ur en leefde tij­dens de Tang-dynas­tie in de provin­ci­es­tad Tai-Yuan, waar hij ook geboren is. In de film wordt naar deze plaats afgereisd en zien we in een park­je het beeld van Rechter Tie staan dat de inspi­ratiebron vor­mde voor Van Gulik om zijn reeks over deze mag­is­traat te starten.
Hoewel Van Gulik de tra­di­tie van de klassieke Chi­nese detec­tive-ver­halen voortzette in zijn werk, was hij eigen­lijk geen fan van deze Oost­erse mis­daad­ver­halen waar­bij de dad­er vanaf het begin bek­end was en het er om draaide te ont­dekken welke hoog­waardighei­ds­bek­led­er de mis­daad toe had gedekt. Van Gulik vond de west­erse Who­dunit-detec­tive, waar­bij naar de dad­er gezocht wordt, ver­re­gaand superieur en schreef daarom ook in die sti­jl. Een duidelijke breuk met de Chi­nese traditie.

Gib­bon

Inter­es­sant is ook om de zoon en dochter van Van Gulik (Pauline en Willem) voor­bij te zien komen in de doc­u­men­taire. Willem werd geen Sinoloog zoals zijn vad­er, maar wel Japanoloog. Bei­de kinderen hebben duidelijk veel waarder­ing voor hun inter­es­sante vad­er waar­bij Willem wel aangeeft dat Robert Van Gulik op hem als kind overk­wam als een indruk­wekkende, nogal autori­taire per­soon: echt een natu­urlijke vader­figu­ur. Zow­el Pauline als Willem geven echter ook aan dat Van Gulik alti­jd zeer recht­vaardig was. Hij deed alles met veel respect en legde alti­jd uit waarom hij tot een straf of beloning was gekomen. Van Gulik was vol­gens Pauline daarom ook, ondanks zijn autori­taire voorkomen, niet echt een strenge vad­er. Hij haalde zijn dochter bijvoor­beeld alti­jd op als ze heimwee had of ergens niet wilde over­nacht­en. Zelfs voor zijn eigen gib­bon was Van Gulik een vader­figu­ur vertelt ze. Toen de aap eens een lon­gontstek­ing had opgelopen ver­zorgde Van Gulik het beestje namelijk eigen­handig. Hij voed­de het dier en nam con­tinu de lichaam­stem­per­atu­ur van de aap op. Uitein­delijk kwam de gib­bon er door de goede zor­gen van de diplo­maat weer hele­maal bovenop. Dit zon­der de tussenkomst van een dier­e­narts.
Eind jaren zes­tig werd Van Gulik ern­stig ziek. Om te bewi­jzen dat hij niet lui was geweest in zijn lev­en wilde hij voor zijn dood nog even snel zijn laat­ste boek afron­den, wat hem ook luk­te. De titel van dat werk luidt ‘Halss­no­er en Kale­bas’. Na zijn over­li­j­den wer­den er nog andere titels gevon­den die ook wer­den uit­gegeven. Lui was hij duidelijk niet geweest.
Daar werd wel eens anders over gedacht. Soms waren er namelijk gerucht­en dat Van Gulik zijn diplo­matieke werk wel eens ver­waar­loos­de om te kun­nen schri­jven en zich aan zijn hobby’s te wij­den. Miss­chien was dit soms wel zo, maar het heeft ook veel moois opgeleverd, waar mensen van­daag nog steeds van geni­eten en iets van kun­nen leren zo blijkt uit de doc­u­men­taire. Rechter Tie is tenslotte nog steeds een begrip en mensen lezen Van Gulik’s werk nog alti­jd om Chi­na beter te begri­jpen. Geen geringe presta­tie. Van Gulik’s (diplo­matieke) missie is op die manier, cul­tureel gezien, uit­stek­end geslaagd.

Schi­jn­wer­pers

“In het spoor van Van Gulik” geeft een mooi portret van een zeer veelz­i­jdig man die helaas te vroeg is overleden en een beet­je ver­geten is ger­aakt bij het grote pub­liek. Hopelijk kan deze doc­u­men­taire van Rob Rom­bout de auteur van Rechter Tie weer wat in de schi­jn­wer­pers bren­gen. Van Gulik en zijn detec­tive-romans ver­di­enen het. Paul Prille­vitz. (Bron : His­to­riek)

Sluiten  Less verder 
CREDIT

Direc­tor Rob Rom­bout  Script Rob Rom­bout  Direc­tor of pho­tog­ra­phy Stef tijdink, Ben­jamin Wolf, Ste­fano Bertac­chi­ni, and Tareck Raf­foul  Sound record­ing Yves Goossens Bara, Mike Hough, Paul Schoen­berg­er, Luo Shi, and Taka­da Rin  Edit­ing Adri­ana Mor­eira Oliviera  Del­e­gate pro­duc­er   Fred­erik Nico­lai, and Eric Goossens  |  Pro­duc­er Off World  Co-pro­duc­er Zep­pers Pais­es Baixos

TECHNICAL SPECIFICATIONS

Orig­i­nal title Sur les traces de Robert Van Gulik  Orig­i­nal lan­guage Chi­nese, Dutch, Eng­lish, French, and Japan­ese  Sub­ti­tle Dutch, Eng­lish, or French  Orig­i­nal for­mat video  For­mat 16/9   Col­or À VÉRIFIER

Pre­sen­ta­tion of On the track of Robert van Gulik

Pre­sen­ta­tion by Rob Rom­bout, with excerpts from the film, Chi­na Min­utes, 7’, english

Lire la vidéo

Trail­er On the track of Robert van Gulik

direct­ed by Rob Rom­bout, 1’, english

Lire la vidéo